آیا تا به حال احساس کرده‌اید که درمان‌های معمول مثل دارو یا مشاوره برای مشکلات روانی یا عصبی شما کافی نبوده‌اند؟ شاید نام تحریک مغناطیسی مغز یا rTMS به گوش‌تان خورده باشد، اما دقیقاً نمی‌دانید چیست و چگونه می‌تواند به شما کمک کند.
آر تی ام اس یا تحریک مغناطیسی فراجمجمه‌ای مکرر (rTMS) یک روش درمانی است که از یک میدان مغناطیسی برای تأثیرگذاری بر فعالیت مغز استفاده می‌کند. این روش می‌تواند افسردگی، اختلال وسواس فکری-عملی و سایر بیماری‌های مرتبط با مغز را درمان کند؛ غیرتهاجمی است و زمانی که سایر روش‌های درمانی مؤثر نیستند، می‌تواند کمک کند. عوارض جانبی آن نیز معمولاً خفیف و موقتی هستند.
تحریک مغناطیسی مغز از راه جمجمه (TMS) روشی نوین و غیرتهاجمی است که در تشخیص و درمان اختلالات روان‌پزشکی و عصبی کاربرد دارد. نوع تکراری این روش یعنی تحریک مغناطیسی مغز مکرر (rTMS)، قادر است فعالیت عصبی، انعطاف‌پذیری عصبی (نوروپلاستیسیته) و میزان برانگیختگی مغز را در حالت بیداری و خواب تنظیم و در نتیجه، به بهبود سلامت روان کمک کند.
تحقیقات متعددی به بررسی عوامل پیش‌بینی‌کننده اثربخشی rTMS بر شاخص‌های بالینی در اختلالات مختلف روان‌پزشکی پرداخته‌اند. این عوامل شامل محل تحریک در مغز، الگوهای امواج مغزی (EEG)، ناهنجاری‌های ساختاری یا عملکردی مغز و واکنش فردی بیمار به درمان هستند.
آر تی ام اس از سال 1985 میلادی معرفی شد و در سال 2008 توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان بیماری‌های خاص همچون افسردگی مقاوم به دارو تأیید شد؛ برخلاف روش‌های تهاجمی مثل جراحی یا کاشت الکترود، rTMS نیازی به بیهوشی یا بستری ندارد و بیمار در حالت کاملاً هوشیار تحت درمان قرار می‌گیرد.
فکر کنید مغز شما مثل یک ارکستر است که گاهی بعضی از نوازنده‌ها (نورون‌ها) از ریتم خارج می‌شوند. rTMS مثل یک رهبر ارکستر عمل می‌کند که با پالس‌های مغناطیسی، این نوازنده‌ها را دوباره هماهنگ می‌کند. این روش به‌ویژه برای افرادی که به درمان‌های سنتی مثل دارو یا روان‌درمانی پاسخ نداده‌اند، یک گزینه‌ی امیدوارکننده است.
هرچند که درمان اختلالات روان با rTMS، مزایای بسیاری دارد، اما 6 مورد اصلی آن شامل موارد زیر است:
شاید برایتان جالب باشد که بدانید rTMS چگونه روی مغز اثر می‌گذارد. این دستگاه از یک کویل مغناطیسی استفاده می‌کند که روی پوست سر، معمولاً در ناحیه‌ی پیشانی، قرار می‌گیرد. این کویل پالس‌های مغناطیسی کوتاه و دقیقی تولید می‌کند که به لایه‌های سطحی مغز (قشر مغز) نفوذ می‌کنند. این پالس‌ها جریان‌های الکتریکی خفیفی در نورون‌ها ایجاد می‌کنند و فعالیت عصبی را در نواحی هدف تنظیم می‌کنند.
در واقع rTMS یک تکنیک نورومدولاسیون است که با ایجاد پالس‌های مغناطیسی کوتاه، نورون‌های خاصی در مغز را تحریک می‌کند. این پالس‌ها با فرکانس‌های بالا (بیش از ۱ هرتز) یا پایین (کمتر از ۱ هرتز) اعمال می‌شوند تا فعالیت قشر مغز را تنظیم کنند. فرکانس بالا معمولاً تحریک‌کننده و فرکانس پایین مهارکننده است. Repetitive Transcranial Magnetic Stimulation – StatPearls – NCBI Bookshelf
دکتر آنتونی بارکر، یکی از پیشگامان توسعه‌ی rTMS، می‌گوید: «تحریک مغناطیسی مغز به ما امکان می‌دهد بدون نیاز به جراحی، مستقیماً روی مدارهای عصبی اثر بگذاریم و تعادل ازدست‌رفته‌ی مغز را بازگردانیم.» این دیدگاه نشان‌دهنده‌ی قدرت این فناوری در درمان هدفمند است.
آر تی ام اس به‌عنوان یک روش درمانی برای چندین بیماری روانی و عصبی تأیید شده است. برخی از مهم‌ترین کاربردهای آن عبارت‌اند از:
اضطراب و استرس زمانی که مزمن شوند، می‌توانند زندگی فرد را به‌طور جدی مختل کنند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که در بسیاری از بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD) یا اختلال هراس اجتماعی، نواحی خاصی از مغز از جمله آمیگدال بیش‌فعال می‌شوند. در درمان استرس و اضطراب با rTMS با ارسال پالس‌های مغناطیسی به قشر پیش‌پیشانی، این بیش‌فعالی را تعدیل کرده و به کاهش افکار ترس‌آور کمک می‌کند. بیماران گزارش کرده‌اند که پس از چند جلسه درمان، توانسته‌اند برای اولین بار بدون تجربه تپش قلب و تعریق شدید در جمع حاضر شوند. این روش یک درمان غیرتهاجمی، بدون دارو و ایمن است که به‌خصوص برای افرادی که به داروهای ضداضطراب پاسخ مناسبی نداده‌اند، نویدبخش است.
افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی است و در بسیاری از بیماران، داروهای ضدافسردگی و روان‌درمانی کافی نیستند. rTMS به عنوان یک روش تأییدشده توسط FDA، در درمان افسردگی مقاوم به دارو بسیار مؤثر است. این تکنیک با تحریک قشر پیش‌پیشانی دورسال لترال (DLPFC)، سطح انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند دوپامین و سروتونین را متعادل می‌کند و به بهبود خلق‌وخو کمک می‌نماید. مطالعات نشان داده‌اند که حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد بیماران پس از یک دوره درمان افسردگی مقاوم به درمان با rTMS بهبود چشمگیری در انرژی، انگیزه و کیفیت زندگی خود تجربه می‌کنند. این روش غیرتهاجمی، معجزه درمان افسردگی با ار تی ام اس بوده و نیازی به بیهوشی یا مصرف داروهای سنگین ندارد.
اختلال دوقطبی با تغییرات شدید خلقی بین دو فاز افسردگی و شیدایی شناخته می‌شود. تحقیقات جدید نشان داده‌اند که استفاده از تحریک مغناطیسی مغز می‌تواند به تعدیل فعالیت مدارهای عصبی مرتبط با این تغییرات خلقی کمک کند. در فاز افسردگی، تحریک قشر جلوی مغز باعث افزایش فعالیت نورونی می‌شود، در حالی که در فاز شیدایی می‌توان از پروتکل‌های مهاری استفاده کرد تا فعالیت بیش‌ازحد مغزی کنترل شود. هرچند هنوز درمان دوقطبی با rtms جایگزین کامل دارودرمانی در این بیماری نیست، اما به عنوان یک درمان کمکی، توانسته به بسیاری از بیماران در مدیریت نوسانات شدید خلقی کمک کند.
اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) ناشی از بیش‌فعالی مدارهای قشر اوربیتوفرانتال و قشر پیش‌پیشانی میانی است. rTMS با هدف قرار دادن این نواحی، تعادل فعالیت عصبی را بازمی‌گرداند و شدت افکار تکراری و رفتارهای اجباری را کاهش می‌دهد. در بیمارانی که به درمان‌های کلاسیک مانند داروهای SSRI یا رفتاردرمانی شناختی (CBT) پاسخ نداده‌اند، این روش امید تازه‌ای ایجاد کرده است. شواهد بالینی نشان می‌دهد که جلسات مکرر درمان وسواس فکری و عملی (OCD) با rTMS، می‌تواند منجر به کاهش قابل‌توجهی در مقیاس Y-BOCS (مقیاس شدت OCD) شود.
اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) فقط مختص کودکان نیست و در بزرگسالان نیز مشکلات تمرکز، بی‌قراری و تکانشگری ایجاد می‌کند. rTMS با تحریک نواحی مغزی مرتبط با توجه پایدار و کنترل تکانه‌ها (مانند قشر پیش‌پیشانی) می‌تواند به بهبود عملکرد شناختی بیماران کمک کند. مطالعات نشان داده‌اند که پس از چند جلسه درمان بیش‌فعالی (ADHD) با rTMS، بیماران بهبود قابل‌توجهی در توانایی تمرکز و مدیریت هیجانات خود گزارش کرده‌اند. این روش به‌ویژه برای افرادی که تمایلی به مصرف طولانی‌مدت داروهای محرک مانند متیل‌فنیدات ندارند، می‌تواند یک گزینه جایگزین و ایمن باشد.
اعتیاد به مواد مخدر یا الکل اغلب با فعالیت غیرطبیعی در مدارهای پاداش مغز و آزادسازی بیش‌ازحد دوپامین همراه است. rTMS با تنظیم این مدارها، میل شدید به مصرف (Craving) را کاهش می‌دهد. در مطالعات بالینی، بیماران مبتلا به وابستگی به کوکائین و نیکوتین پس از جلسات درمانی توانستند میل به مصرف را به‌طور چشمگیری کنترل کنند. حتی برخی از مراکز ترک اعتیاد معتبر در جهان، rTMS را به‌عنوان یک درمان کمکی در پروتکل‌های خود گنجانده‌اند. ترک اعتیاد با rTMS به‌ویژه در کنار روان‌درمانی و برنامه‌های بازتوانی، نتایج امیدوارکننده‌ای برای بیماران نشان داده است.
درمان میگرن با rTMS به‌ویژه برای افرادی که به دارو پاسخ نداده‌اند یا از عوارض جانبی آن رنج می‌برند، گزینه‌ای ارزشمند محسوب می‌شود؛ میگرن یک بیماری ناتوان‌کننده است که می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به شدت کاهش دهد. درمان با rTMS با هدف کاهش تحریک‌پذیری قشر مغز و تنظیم فعالیت مسیرهای درد عصبی، در کاهش شدت و دفعات حملات میگرنی مؤثر است. سازمان FDA استفاده از rTMS را برای برخی از انواع میگرن تأیید کرده است. بسیاری از بیماران پس از دوره درمان، کاهش چشمگیری در نیاز به داروهای مسکن و ضدالتهاب تجربه کرده‌اند.
بیماری پارکینسون به دلیل تخریب سلول‌های دوپامینرژیک در مغز ایجاد می‌شود و علائمی مانند لرزش، سفتی عضلات و کندی حرکت دارد. مطالعات نشان داده‌اند که در طول درمان پارکینسون با rTMS، این دستگاه با تحریک قشر حرکتی و سایر نواحی مرتبط، می‌تواند عملکرد حرکتی بیماران را بهبود بخشد. بیماران پس از جلسات درمانی کاهش لرزش دست‌ها و بهبود در راه رفتن گزارش کرده‌اند. هرچند rTMS جایگزین داروهایی مانند لوودوپا نیست، اما می‌تواند به‌عنوان یک درمان مکمل کیفیت زندگی بیماران را افزایش دهد.
اختلال پانیک (Panic Disorder) با حملات ناگهانی تپش قلب، تنگی نفس و احساس مرگ قریب‌الوقوع همراه است. در این بیماران، قشر پیش‌پیشانی راست معمولاً بیش‌فعال است. در فرآیند درمان پانیک با rTMS، فعالیت این ناحیه تنظیم شده و در نتیجه، شدت و دفعات حملات پنیک را کاهش پیدا می‌کند. طبق بررسی‌های انجام شده، اکثر بیماران از درمان پانیک بدون دارو و با ار تی ام اس رضایت بالایی داشتند و گزارش کرده‌اند که پس از دوره درمان توانسته‌اند زندگی روزمره را بدون ترس مداوم ادامه دهند. این روش به‌ویژه برای بیمارانی که نسبت به داروهای ضدافسردگی یا ضداضطراب حساسیت دارند، گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود.
بی‌خوابی و اختلالات خواب اغلب با افسردگی یا اضطراب همراه هستند. rTMS با تنظیم ریتم‌های مغزی و افزایش هماهنگی بین نواحی مرتبط با چرخه خواب-بیداری، کیفیت خواب را بهبود می‌بخشد. بیماران پس از چند جلسه درمان، افزایش مدت خواب عمیق و کاهش بیدار شدن‌های مکرر در شب را تجربه کرده‌اند. این روش بدون نیاز به داروهای خواب‌آور و بدون ایجاد وابستگی، می‌تواند به بازگرداندن الگوی طبیعی خواب کمک کند.
سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS) تنها یک مشکل گوارشی نیست، بلکه به محور مغز-روده مرتبط است. تحقیقات جدید نشان داده‌اند که تحریک مغناطیسی مغز می‌تواند با تعدیل فعالیت سیستم عصبی خودمختار، علائمی مانند درد شکم، نفخ و اسهال یا یبوست را کاهش دهد. اگرچه این کاربرد هنوز در مرحله پژوهشی است، اما نتایج اولیه بسیار امیدوارکننده بوده و می‌تواند آینده‌ای نویدبخش در درمان اختلالات گوارشی عملکردی داشته باشد.
زودانزالی یکی از مشکلات شایع جنسی است که اغلب ریشه در اضطراب یا اختلالات روان‌شناختی دارد. rTMS با کاهش فعالیت بیش‌ازحد مدارهای مرتبط با اضطراب و بهبود کنترل قشر پیش‌پیشانی بر مراکز جنسی مغز، می‌تواند به افزایش اعتمادبه‌نفس و بهبود عملکرد جنسی کمک کند. این روش به‌ویژه برای بیمارانی که زودانزالی آنها منشأ روانی دارد و به داروهای رایج پاسخ نداده‌اند، مؤثر است.
اختلالات خوردن مانند پرخوری عصبی (Bulimia)، بی‌اشتهایی عصبی (Anorexia Nervosa) و اختلال پرخوری (BED) اغلب با عدم تعادل در مدارهای کنترل تکانه و پاداش در مغز همراه هستند. rTMS با تنظیم این نواحی، می‌تواند چرخه پرخوری و رفتارهای جبرانی مانند استفراغ عمدی را کاهش دهد. مطالعات بالینی نتایج امیدوارکننده‌ای از درمان پرخوری عصبی با rTMS، در کاهش دفعات پرخوری و بهبود تصویر بدنی بیماران گزارش کرده‌اند. این روش در کنار روان‌درمانی می‌تواند به بازگشت کنترل تغذیه‌ای و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.
شاید بپرسید آیا rTMS واقعاً کار می‌کند؟ پاسخ این است: بله، اما با شرایط خاص! FDA این روش را برای درمان افسردگی، OCD و میگرن تأیید کرده و در بسیاری از کشورها به‌عنوان یک درمان استاندارد شناخته می‌شود.
مطالعات بالینی نشان می‌دهند که 50 تا 60 درصد بیماران افسرده با rTMS بهبودی قابل‌توجهی دارند و حدود 30 درصد به بهبودی کامل می‌رسند. اثرات کوتاه‌مدت معمولاً پس از 8 تا 12 جلسه قابل‌مشاهده است، اما برای نتایج پایدار، تکمیل دوره‌ی درمان (20 تا 30 جلسه) ضروری است.
برای درک بهتر rTMS، بیایید آن را با روش‌های دیگر مقایسه کنیم:
روش درمانی | تهاجمی بودن | عوارض جانبی | نیاز به بیهوشی | مدت اثر |
rTMS | غیرتهاجمی | سردرد خفیف، ناراحتی پوست سر | خیر | بلندمدت (با جلسات نگهدارنده) |
دارودرمانی | غیرتهاجمی | خواب‌آلودگی، افزایش وزن، تهوع | خیر | کوتاه‌مدت (نیاز به مصرف مداوم) |
ECT (شوک الکتریکی) | تهاجمی | از دست دادن حافظه، سردرد شدید | بله | بلندمدت |
نوروفیدبک | غیرتهاجمی | خستگی، سردرد خفیف | خیر | متغیر |
rTMS در مقایسه با دارودرمانی عوارض کمتری دارد و برخلاف ECT نیازی به بیهوشی ندارد، که برای بسیاری از بیماران یک مزیت بزرگ است. نوروفیدبک نیز مانند rTMS غیرتهاجمی است، اما معمولاً به زمان بیشتری برای آموزش مغز نیاز دارد و اثربخشی آن در برخی بیماری‌ها، مثل افسردگی مقاوم، کمتر از rTMS است.
این مقایسه به شما کمک می‌کند تا با دید بازتری درباره‌ی گزینه‌های درمانی تصمیم بگیرید؛ اما مسلما نظر پزشک در انتخاب روش درمانی با توجه به شرایط هر فرد بسیار مهم است.
قبل از شروع درمان، شما باید تحت ارزیابی پزشکی و روان‌پزشکی کامل قرار بگیرید. این ارزیابی شامل بررسی سابقه پزشکی، داروهای مصرفی، وجود ایمپلنت‌های فلزی (مانند ضربان‌ساز یا کاشت حلزون گوش) و سابقه تشنج است. همچنین، باید از استفاده از گوشواره یا هر شیء فلزی در نزدیکی سر خودداری کنید.
درمان با آر تی ام اس در یک کلینیک سرپایی انجام می‌شود. شما روی یک صندلی راحت می‌نشیند و از گوش‌گیر برای کاهش صدای کویل استفاده می‌کنید. اپراتور دستگاه، که معمولاً یک تکنسین آموزش‌دیده یا پزشک است، یک کویل مغناطیسی را روی پوست سر شما، اغلب در ناحیه‌ی پیشانی، قرار می‌دهد. دستگاه شروع به ارسال پالس‌های مغناطیسی می‌کند که شبیه ضربه‌های خفیف یا کلیک‌های ریتمیک هستند.
هر جلسه حدود 20 تا 40 دقیقه طول می‌کشد و شما در تمام این مدت کاملاً هوشیار هستید. هیچ نیازی به بیهوشی یا آماده‌سازی خاصی نیست. بیماران اغلب جلسات rTMS را به یک “ماساژ مغزی” تشبیه می‌کنند! ممکن است در ابتدا احساس سوزش خفیف یا ضربه‌های ملایم روی پوست سر داشته باشید، اما این حس معمولاً پس از چند جلسه عادی می‌شود.
نکته‌ی جالب این است که بلافاصله پس از جلسات درمان با آر تی ام اس می‌توانید به کارهای روزمره‌تان، مثل رانندگی یا کار، برگردید. پزشک شما ناحیه‌ی دقیق مغز و شدت پالس‌ها را بر اساس بیماری و نیازهایتان تنظیم می‌کند تا بهترین نتیجه را بگیرید.
تحقیقات گسترده و تأییدیه‌های بین‌المللی، مثل FDA، نشان می‌دهند که rTMS برای اکثر افراد بی‌خطر است. در واقع این روش بسیار ایمن است و عوارض آن معمولاً خفیف و گذرا هستند. شایع‌ترین عوارض rTMS عبارت‌اند از:
تعداد جلسات rTMS به نوع بیماری، شدت آن و پاسخ بدن شما به درمان بستگی دارد. پروتکل استاندارد شامل 20 تا 30 جلسه است که 5 روز در هفته، طی 4 تا 6 هفته انجام می‌شود. برخی بیماران از جلسه‌ی هشتم یا دهم به بعد بهبود علائم را احساس می‌کنند، اما برای نتایج پایدار، تکمیل کل دوره ضروری است.
در برخی موارد، برای حفظ اثرات درمانی، جلسات نگهدارنده توصیه می‌شود. مثلاً یکی از بیماران با افسردگی مقاوم پس از 25 جلسه بهبود چشمگیری پیدا کرد؛ اما برای جلوگیری از بازگشت علائم، هر 2 ماه یک جلسه‌ی نگهدارنده دریافت می‌کرد. این جلسات معمولاً کوتاه‌تر هستند و فواصل آنها بر اساس نیاز شما تنظیم می‌شود. نکته‌ی مهم این است که پزشک شما پروتکل درمانی را شخصی‌سازی می‌کند تا بهترین نتیجه را بگیرید.
خوشبختانه، rTMS در ایران به‌ویژه در شهرهای بزرگ مثل تهران، مشهد، اصفهان و شیراز در دسترس است. کلینیک‌های معتبر با دستگاه‌های پیشرفته و تحت نظارت متخصصان اعصاب و روان این خدمات را ارائه می‌دهند. کلینیک روا یک مرکز rTMS در تهران است که با کادری مجرب و تجهیزات به‌روز از گزینه‌های مطمئن به شمار می‌رود.
توصیه‌ی من به‌عنوان یک متخصص این است که قبل از انتخاب مرکز، از مجوزهای آن، تجربه‌ی پزشکان و کیفیت دستگاه‌ها مطمئن شوید. برخی کلینیک‌ها ممکن است از دستگاه‌های قدیمی‌تر استفاده کنند که اثربخشی کمتری دارند. پرس‌وجو از بیماران قبلی یا بررسی نظرات آنلاین هم می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر کمک کند.
هزینه rTMS به عوامل مختلفی مثل شهر، نوع دستگاه و کلینیک بستگی دارد. در سال 1404، هزینه هر جلسه درمان با rTMS بین 650 هزار تا 2 میلیون تومان است. برای اطلاعات دقیق‌تر می‌توانید با کلینیک تماس بگیرید.
برخی بیمه‌های تکمیلی بخشی از هزینه‌های rTMS را پوشش می‌دهند؛ اما این موضوع به قرارداد بیمه‌ی شما بستگی دارد. مثلاً بیمه‌های خاصی مثل بیمه‌ی تأمین اجتماعی یا بیمه‌های شرکتی ممکن است تا 50 درصد هزینه را تقبل کنند، اما بهتر است قبل از شروع درمان با شرکت بیمه‌تان تماس بگیرید و جزئیات را جویا شوید. اگر هزینه برایتان نگران‌کننده است، برخی کلینیک‌ها طرح‌های پرداخت اقساطی یا تخفیف برای دوره‌های کامل درمانی ارائه می‌دهند.
rTMS برای افرادی که به درمان‌های سنتی پاسخ نداده‌اند یا از عوارض دارویی مثل خواب‌آلودگی، افزایش وزن یا کاهش میل جنسی خسته شده‌اند، گزینه‌ی بسیار مناسبی است. کاندیداهای ایده‌آل شامل بیماران با شرایط زیر هستند:
بااین‌حال، rTMS برای همه مناسب نیست و در افرادی با شرایط زیر درمان با این روش ممنوع است:
اگر مطمئن نیستید که کاندیدای مناسبی هستید، یک جلسه مشاوره با متخصص اعصاب و روان می‌تواند وضعیت شما را روشن کند. در کلینیک ما، معمولاً یک تست اولیه انجام می‌دهیم تا ببینیم آیا rTMS برای شما مناسب است یا خیر.
rTMS یک روش درمانی مدرن، ایمن و مؤثر است که می‌تواند زندگی افرادی را که از بیماری‌های روانی یا عصبی مقاوم رنج می‌برند، متحول کند. این روش با حداقل عوارض و بدون نیاز به بیهوشی، گزینه‌ای عالی برای کسانی است که درمان‌های سنتی برایشان کافی نبوده. بااین‌حال، موفقیت rTMS به انتخاب کلینیک معتبر، تکمیل دوره‌ی درمان و همکاری با پزشک بستگی دارد.
اگر فکر می‌کنید rTMS می‌تواند به شما کمک کند، پیشنهاد می‌کنم با یک متخصص مشورت کنید یا یک تست اولیه برای ارزیابی مناسب‌بودن این درمان انجام دهید. سلامت روان و جسم شما ارزش سرمایه‌گذاری دارد، و rTMS می‌تواند گامی بزرگ به‌سوی زندگی بهتر باشد. برای دریافت نوبت مشاوره با دکتر آگاهی با کلینیک روا تماس بگیرید.
در کلینیک روا، درمان با rTMS بر پایه‌ی استانداردهای بین‌المللی و با به‌کارگیری پیشرفته‌ترین دستگاه‌های پزشکی انجام می‌شود. تیم درمانی ما متشکل از روانپزشکان و نورولوژیست‌های آموزش‌دیده در زمینه‌ی پروتکل‌های تخصصی rTMS است که با ارزیابی دقیق ویژگی‌های بالینی هر فرد، برنامه درمانی را شخصی‌سازی می‌کنند. استفاده از نقشه‌برداری دقیق مغزی (در صورت نیاز)، پایش مستمر روند درمان و انطباق دقیق پارامترهای تحریک با شرایط اختصاصی هر بیمار، این امکان را فراهم می‌کند که اثربخشی درمان به حداکثر برسد و احتمال بروز عوارض جانبی به حداقل کاهش یابد. انتخاب کلینیک روا به معنای دریافت درمانی تخصصی، ایمن و مبتنی بر شواهد علمی معتبر است.
خیر، rTMS دردناک نیست. ممکن است احساس ضربه‌های خفیف
یا سوزش ملایم روی پوست سر داشته باشید، اما این حس معمولاً قابل‌تحمل است و پس از
چند جلسه کاهش می‌یابد.
در اکثر موارد، اثرات rTMS با تکمیل دوره‌ی درمان طولانی‌مدت است. بااین‌حال، برخی بیماران ممکن است به جلسات نگهدارنده نیاز داشته باشند تا علائم بازنگردند.
rTMS برای نوجوانان در موارد خاص و تحت نظارت دقیق پزشک ممکن است استفاده شود؛ اما تحقیقات در این زمینه محدود است و برای افراد بالای 18 سال توصیه می‌شود.
نه لزوماً. پزشک ممکن است توصیه کند داروهایتان را ادامه دهید یا دوز آنها را تنظیم کند. این تصمیم به وضعیت شما بستگی دارد.
هزینه rTMS به عوامل مختلفی مثل شهر، نوع دستگاه و کلینیک بستگی دارد. در سال 1404، هزینه هر جلسه درمان با rTMS بین 650 هزار تا 2 میلیون تومان است. برای اطلاعات دقیق‌تر می‌توانید با کلینیک تماس بگیرید.
16 پاسخ
سلام وقت بخیر ببخشید دکتر میخوام بدونم درمان دوقطبی با rtms تا چه اندازه واقعیت داره و چقدر طول میکشه تا نتیجه بگیریم؟
سلام بر شما. درمان دو قطبی با rTMS یک روش غیردارویی و مؤثر، به ویژه برای افسردگی دوره دو قطبی است. پاسخ به درمان معمولاً از هفته دوم آغاز می‌شود و یک دوره کامل حدود ۳ تا ۴ هفته، هر روز به مدت ۲۰-۳۰ دقیقه طول می‌کشد. برای ارزیابی دقیق‌تر بهتره به صورت حضوری به متخصص کرده و مشورت بگیرید.
سلام، خیلی ممنون از توضیحات کاملتون درباره rTMS. فقط من یه سوال داشتم، گفتین که برای درمان افسردگی مقاوم به دارو کاربرد داره. یعنی کسایی که دارو خوردن و جواب نگرفتن، فقط می‌تونن بیان؟ یا کسی که دارو نمی‌خوره هم می‌تونه از اول با rTMS شروع کنه؟
سلام خانم ناصری،
rTMS معمولاً برای افرادی استفاده میشه که به دارو پاسخ نداده‌اند یا عوارض داروها براشون قابل تحمل نبوده. ولی بعضی موارد خاص هم هست که می‌تونیم از اول با rTMS شروع کنیم؛ مثلاً اگه فرد تمایل به مصرف دارو نداره یا شرایط پزشکی خاصی داره. تصمیم نهایی بسته به شرایط هر بیمار گرفته میشه.
سلام وقت‌تون بخیر. من در مورد rTMS شنیدم که برای درمان افسردگی خوبه، فقط برام سواله که این روش برای کسانی که دارو جواب نداده هم اثربخشه یا نه؟
سلام مریم عزیز، بله دقیقاً یکی از موارد اصلی استفاده از rTMS، درمان افسردگی مقاوم به دارو هست. این روش بدون نیاز به دارو و به‌صورت غیرتهاجمی انجام میشه و نتایج خوبی هم داشته.
من دوقطبی نوع دو دارم و الان تو فاز افسردگی‌ام. می‌خواستم بدونم rTMS برای من ایمن هست؟ شنیدم ممکنه باعث شیدایی بشه!
سلام آقای درویشی،
سؤال خیلی خوبیه. در فاز افسردگی دوقطبی، rTMS می‌تونه کمک‌کننده باشه، اما باید با دقت و تحت‌نظر متخصص انجام بشه تا از تحریک بیش از حد جلوگیری بشه. انتخاب درست پارامترهای درمانی در جلوگیری از شیدایی خیلی مهمه.
تو متن اشاره کردین که برای میگرن هم از rTMS استفاده میشه. می‌خواستم بدونم فقط واسه میگرن مزمنه یا اگه میگرن معمولی هم باشه میشه انجام داد؟
سلام شیرین جان،
در حال حاضر تأییدیه اصلی rTMS برای میگرن‌های مقاوم و مزمن صادر شده، چون در اون موارد بیشترین اثرگذاری رو داشته. ولی اگه سردردهاتون خیلی مکرر باشه و به دارو جواب ندن، می‌تونه یکی از گزینه‌های درمانی باشه.
من ADHD دارم و چند بار برام نوروفیدبک تجویز شده بود ولی نتیجه خاصی نگرفتم. آیا rTMS برای بزرگسالایی مثل من که تمرکز مشکل داره هم جواب میده؟
سلام آقای مهرداد،
بله، rTMS می‌تونه با تحریک نواحی مرتبط با تمرکز و کنترل رفتاری، در بهبود علائم ADHD مؤثر باشه، مخصوصاً در بزرگسالان. البته تشخیص دقیق و انتخاب پروتکل مناسب خیلی مهمه و باید توسط متخصص انجام بشه.
من چند جلسه rTMS برای افسردگی رفتم، ولی هنوز اون حس سبکی و انرژی که گفتین رو تجربه نکردم. یعنی ممکنه من جواب نگیرم؟ یا باید بیشتر صبر کنم؟
سلام سمیه عزیز،
احساس تغییر ممکنه برای بعضی افراد از جلسه هشتم به بعد شروع بشه، اما برای برخی دیگه نیاز به تعداد بیشتری جلسه هست. بهتره دوره کامل درمان رو تکمیل کنین و روندتون با دقت توسط پزشک پایش بشه. ناامید نشید، خیلی وقتا بهبود تدریجیه.
در مورد درمان با rTMS برای وسواس توضیح دادین، فقط خواستم بپرسم چند جلسه معمولا لازمه تا تغییراتش حس بشه؟ و آیا دائمیه یا باید ادامه بدیم؟
سلام ندا جان،
درمان وسواس با rTMS معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ جلسه زمان می‌بره. برخی بیماران از اواسط دوره تغییراتی رو حس می‌کنن. ماندگاری درمان بستگی به شدت علائم و واکنش مغز شما داره. بعضی وقت‌ها جلسات نگهدارنده هم لازمه تا اثرات تثبیت بشن.