لورتانوروفیدبک (LORETA Neurofeedback) یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های نوروتراپی در جهان است که با بهره‌گیری از فناوری توموگرافی الکترومغناطیسی با وضوح پایین (LORETA)، فعالیت‌های مغز را به‌صورت سه‌بعدی تحلیل می‌کند. این تکنیک غیر تهاجمی بوده و با استفاده از داده‌های دقیق نقشه مغزی (QEEG)، به متخصص کمک می‌کند تا الگوهای ناسالم امواج مغزی را شناسایی و اصلاح کند.
کاربردهای لورتانوروفیدبک بسیار گسترده‌اند؛ از بهبود تمرکز، حافظه و خواب گرفته تا درمان اختلالاتی مانند اضطراب، افسردگی، وسواس، ADHD و PTSD. این روش با دسترسی به نواحی عمیق‌تر مغز (مانند آمیگدال و هیپوکامپ)، نسبت به نوروفیدبک سنتی دقت و اثربخشی بیشتری دارد. لورتا با فراهم‌کردن بازخوردهای بصری و شنیداری، به مغز کمک می‌کند تا الگوهای سالم‌تری از فعالیت عصبی را ایجاد کرده و به تدریج آرامش برسد.
لورتا نوروفیدبک یک روش پیشرفته در حوزه نوروتراپی است که از تکنولوژی توموگرافی الکترومغناطیسی با وضوح پایین (LORETA) برای تحلیل سه‌بعدی فعالیت‌های مغزی استفاده می‌کند. این روش با استفاده از کلاه مجهز به ۱۹ الکترود، نقشه‌ای دقیق از فعالیت امواج مغزی (QEEG) تهیه می‌کند و به درمانگر اجازه می‌دهد پروتکل‌های درمانی شخصی‌سازی‌شده‌ای طراحی کند. در واقع لورتا نوروفیدبک به مغز آموزش می‌دهد تا الگوهای ناسالم امواج مغزی را اصلاح کند. برای مثال، اگر امواج بتا (مرتبط با تمرکز) بیش از حد کم یا زیاد باشند، لورتا با ارائه بازخورد بصری یا صوتی، به مغز کمک می‌کند تا این امواج را به حالت تعادل برساند.
کاربردهای LoRETA بسیار گسترده است، از بهبود عملکرد شناختی و تمرکز گرفته تا درمان اختلالات روانی و حتی توانبخشی پس از آسیب‌های مغزی. این روش به‌ویژه برای افرادی مناسب است که به دنبال راهکارهای غیر دارویی و غیرتهاجمی هستند.
به گفته دکتر رابرت تاچر، یکی از پیشگامان این حوزه: «لورتا نوروفیدبک به ما امکان می‌دهد تا با دقت بی‌سابقه‌ای، فعالیت‌های مغزی را در نواحی عمیق‌تر بررسی و درمان کنیم.»
اگر برای شما هم سوال است که چرا باید لورتا نوروفیدبک برای درمان بیماری خود استفاده کنید:
برخلاف نوروفیدبک سنتی که تنها فعالیت سطحی مغز (اسکالپ) را بررسی می‌کند، لورتا قادر است نواحی عمیق‌تر مغز، مانند آمیگدال، هیپوکامپ و قشر پیش‌پیشانی را تحلیل کند. با آگاهی از تفاوت لورتا نوروفیدبک و نوروفیدبک معمولی، می‌بینیم که LoRETA مزایای قابل‌توجهی دارد:
لورتا نوروفیدبک به دلیل توانایی منحصربه فردش در تنظیم فعالیت‌های مغزی، در درمان طیف وسیعی از اختلالات مؤثر است. این روش با اصلاح الگوهای ناسالم امواج مغزی، به بهبود علائم کمک می‌کند. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین کاربردهای آن اشاره می‌کنیم:
طبق مقاله منتشر شده در Journal Of Neurotherapy بسیاری از بیماران دارای وسواس فکری–عملی پس از حدود 20 جلسه درمان با لورتا کاهش چشمگیری در افکار مزاحم و رفتارهای اجباری تجربه کرده اند.
فرآیند لورتا نوروفیدبک به‌گونه‌ای طراحی شده که هم دقیق باشد و هم برای بیمار راحت و قابل‌فهم. همانطور که در عکس دستگاه لورتا نوروفیدبک می‌بینید شامل یک کلاه مجهز به ۱۹ الکترود است که روی سر بیمار قرار می‌گیرد. این الکترودها به یک سیستم کامپیوتری متصل هستند که فعالیت امواج مغزی را ثبت و تحلیل می‌کند.
بنابراین لورتانوروفیدبک شامل چند مرحله کلیدی است که در ادامه توضیح می‌دهیم:
تعداد جلسات بسته به شدت مشکل و پاسخ بیمار به درمان، معمولاً بین 20 تا 30 جلسه متغیر است.
قیمت هر جلسه لورتا نوروفیدبک در تهران و شهرستان های دیگر، به عوامل مختلفی بستگی دارد و ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد؛ این عوامل شامل موارد زیر است:
عامل | توضیحات |
تعداد جلسات مورد نیاز | بسته به شدت مشکل، ممکن است بین 20 تا 30 جلسه نیاز باشد. |
تجهیزات و تکنولوژی | کلینیک‌هایی با دستگاه‌های پیشرفته‌تر ممکن است هزینه بیشتری دریافت کنند. |
تجربه و تخصص درمانگر | متخصصان با تجربه بالاتر معمولاً هزینه بیشتری دارند. |
موقعیت جغرافیایی کلینیک | کلینیک‌های واقع در مناطق مرکزی مانند هزینه لورتا نوروفیدبک در قلهک تهران ممکن است گران‌تر باشند. |
به طور متوسط، هزینه هر جلسه لورتا نوروفیدبک در تهران بین ۵۰۰,۰۰۰ تا ۱,۵۰۰,۰۰۰ تومان است. با این حال، برخی کلینیک‌ها بسته‌های تخفیفی برای تعداد جلسات بالا ارائه می‌دهند. توصیه می‌کنیم پیش از شروع درمان، با کلینیک موردنظر مشورت کنید تا برآورد دقیقی از هزینه‌ها دریافت کنید. به عنوان یک روانپزشک، تجربه‌ام نشان داده که سرمایه‌گذاری روی این روش، به‌ویژه برای افرادی که به درمان‌های دارویی پاسخ نداده‌اند، ارزشمند است.
لورتا نوروفیدبک به‌ویژه برای افرادی که به درمان‌های دارویی پاسخ کافی نداده‌اند یا دچار چند اختلال همزمان هستند، توصیه می‌شود. با این حال، اثربخشی آن به تشخیص دقیق، طراحی پروتکل مناسب و اجرای صحیح جلسات بستگی دارد. برخی مراکز ممکن است ادعاهای غیرواقعی مانند “درمان قطعی” مطرح کنند، اما بنیان‌گذاران این روش چنین ادعایی ندارند و نتایج به عوامل متعددی وابسته است.
انتخاب کلینیک مناسب برای لورتا نوروفیدبک اهمیت زیادی دارد، زیرا کیفیت تجهیزات و تخصص درمانگر مستقیماً روی نتایج درمان تأثیر می‌گذارد. کلینیک روا یکی از مراکز معتبر در تهران است که از دستگاه‌های پیشرفته لورتا و کادر درمانی متخصص بهره می‌برد. این کلینیک با ارائه پروتکل‌های شخصی‌سازی‌شده و محیطی آرام، تجربه‌ای مطمئن و حرفه‌ای برای بیماران فراهم می‌کند. هنگام انتخاب کلینیک، به عواملی مانند مجوزهای رسمی، تجربه درمانگران، و نظرات بیماران قبلی توجه کنید.
لورتانوروفیدبک (LORETA Neurofeedback) مبتنی بر روش QEEG با ۱۹ الکترود است که فعالیت‌های مغزی را به‌صورت سه‌بعدی تصویرسازی می‌کند. برخلاف نوروفیدبک سطحی با ۱–۲ الکترود، این روش امکان هدف‌گذاری و تنظیم مناطقی عمیق در مغز را فراهم می‌کند که اغلب در اختلالاتی مانند PTSD، ADHD یا اضطراب نقش دارند
مطالعات نشان می‌دهند لورتانوروفیدبک می‌تواند در شرایطی مانند ADHD، اضطراب، افسردگی، PTSD، آسیب مغزی و اختلالات عملکرد شناختی مؤثر باشد. با هدف‌گیری شبکه‌های مغزی مرتبط با این اختلالات، کمک به تنظیم مجدد فعالیت نورونی صورت می‌گیرد
در اغلب موارد اولین تغییرات پس از ۴ تا ۸ جلسه مشاهده می‌شود و میانگین کل جلسات بین ۲۰ تا ۳۰ جلسه است. برای اختلالات پیچیده‌تر ممکن است جلسات بیشتر توصیه شود. لذت‌گیری از نتایج نیز با تداوم جلسات افزایش می‌یابد
این روش غیرتهاجمی، بدون دارو و بسیار ایمن است. عوارض نادری مثل خستگی گذرا یا سرگیجه ملایم ممکن است پس از جلسات اولیه تجربه شود که معمولاً موقتی هستند. هیچ خطر جدی گزارش نشده است
مطالعات بلندمدت نشان می‌دهند اثرات نوروفیدبک—مخصوصاً LORETA—می‌تواند تا چندین سال پایدار باقی بماند و تغییرات مغزی ناشی از یادگیری را حفظ کند. بسیاری از مراجعه‌کنندگان بازتاب بهتری در زندگی روزمره تجربه می‌کنند بدون نیاز به تکرار درمان دائمی
10 پاسخ
بین نوروفیدبک معمولی و لورتا چه فرقی هست؟ یعنی ارزش داره که آدم هزینه لورتا رو بده یا تأثیرش تقریبا همونه؟
نیلوفر جان، تفاوت در دقت و عمق کاره. نوروفیدبک معمولی روی سطح امواج کار می‌کنه، ولی لورتا می‌تونه فعالیت نواحی عمقی مغز رو هم تنظیم کنه، بنابراین برای برخی اختلالات مثل اضطراب شدید یا وسواس، اثراتش قوی‌تر و هدفمندتره.
توی سایت خوندم که لورتا نوروفیدبک روی قسمت‌های خاص مغز کار می‌کنه. این یعنی مثلا میشه بخش مربوط به اضطراب یا تمرکز رو هدف گرفت؟
دقیقاً حامد جان، در لورتا نوروفیدبک با استفاده از نقشه مغزی مشخص می‌کنیم کدام ناحیه درگیر اختلاله، بعد سیگنال آموزشی فقط به همون بخش داده میشه تا عملکردش به حالت نرمال برگرده.
سلام دکتر، خیلی ممنون از مقاله‌تون. فقط یه چیزی ذهنمو مشغول کرده بود. LORETA چطور می‌تونه از روی QEEG، ناحیه‌ای از مغز که فعالیتش غیرطبیعیه رو سه‌بعدی مشخص کنه؟ یعنی واقعا اینقدر دقت داره که بتونه بگه مثلا فلان قسمت پیش‌پیشانی دچار اختلاله؟
سلام خانم جلیلی،
بله، LORETA یکی از روش‌های پیشرفته تحلیل QEEG هست که با استفاده از الگوریتم‌های ریاضی و مدل‌سازی مغز، می‌تونه فعالیت الکتریکی مغز رو به‌صورت سه‌بعدی بازسازی کنه. البته این بازسازی نسبی‌ه، ولی برای تشخیص نواحی دچار بیش‌فعال یا کم‌فعال بودن، بسیار مفید و کاربردیه.
من متوجه شدم که Loreta نسخه پیشرفته‌تر نقشه مغزی هست. می‌خواستم بدونم آیا این تکنیک برای پیدا کردن محل دقیق اختلال در مغز، مثل تشنج یا اختلالات حافظه، دقیق‌تر از QEEG عمل می‌کنه؟
سارا جان، بله Loreta با مدل‌سازی سه‌بعدی، محل دقیق‌تر فعالیت‌های غیرطبیعی مغز رو مشخص می‌کنه و در تشخیص مشکلاتی مثل تشنج یا نقص‌های شناختی کارایی بیشتری نسبت به QEEG داره.
من تا حالا اسم لورتا رو نشنیده بودم. فرقش با QEEG چیه؟ هر دو که نقشه مغزن دیگه، درسته؟ چرا باید لورتا انجام بدیم وقتی QEEG هست؟
سلام آقای نوروزی،
سؤال بسیار خوبی پرسیدید. بله، هر دو روش به نوعی نقشه مغزی هستن، اما تفاوت اصلی‌شون در دقت فضاییه. QEEG فعالیت سطحی مغز رو نشون می‌ده، درحالی‌که LORETA می‌تونه محل دقیق‌تر منبع امواج غیرطبیعی در عمق مغز رو هم مشخص کنه. این برای تشخیص بهتر و طراحی درمان مؤثرتر خیلی مهمه.